Prijzen van de grondstof lithium zitten sinds afgelopen jaar fors in de lift. Vooral vanaf september 2021 is het hard gegaan. Lithium wordt volop gebruikt in accu’s, dus de hogere prijzen hebben ook gevolgen voor de productiekosten van elektrische auto’s.

De stijging van lithiumprijzen heeft meerdere oorzaken, waaronder de gigantisch toegenomen vraag naar elektrische auto’s, toeleveringsproblemen vanuit Chinese fabrieken die onderhoud plegen en mijnbouwers die moeite hebben om de vraag bij te benen.

Eind 2020 kostte een ton lithiumcarbonaat omgerekend bijna 5.000 euro. Nu ligt de prijs op ongeveer 45.000 euro per ton. In ruim een jaar tijd is de prijs dus met ruwweg een factor 9 gestegen.

Dat voorspelt natuurlijk weinig goeds voor fabrikanten van elektrische auto’s, of voor de consumenten die zitten te wachten op een betaalbare elektrische auto. En dat terwijl de druk op beiden voor het overstappen naar elektrisch rijden alleen maar toeneemt.

Maar is de impact van de stijgende lithiumprijs op de kosten van elektrische auto's echt zo groot dat we ons grote zorgen moeten maken?

Hoeveel lithium gaat er in een accupakket?

Om te beginnen is van belang hoeveel lithium er nodig is om een accupakket van 1 kWh te produceren. Daar is geen pasklaar antwoord op, omdat een lithium-ion-batterij niet één standaard receptuur heeft. Elke autofabrikant lijkt een eigen cocktail van grondstoffen te gebruiken om tot een accupakket te komen.

Zo blijkt Nissan 167 gram lithium per kWh voor de batterij van een Nissan Leaf te gebruiken. Tesla gebruikt iets minder, daar kwamen we na wat rekenwerk uit op 156 gram per kWh (12 kilo* lithium per accupakket van 77 kWh).

Het blijkt dat 160 gram lithium per kWh het industriegemiddelde is, wat we gezien onze berekeningen dan ook aanhouden voor de rest van dit artikel.

Daar komt nog eens bij dat de prijzen voor lithiumcarbonaat, het materiaal waar lithium uit gewonnen wordt, in de lift zitten. Dat bevat maar 18 procent bruikbare lithium. Dus daar moet nog een rekensommetje op losgelaten worden.

Een ton lithiumcarbonaat kost nu 45.000 euro, maar er komt maar 180 kilo bruikbaar spul uit. Dat betekent dus dat het nu 250 euro aan ruw materiaal kost om tot een kilo pure lithium te komen. Een jaar terug was dat nog 28 euro.

Vanuit hier is het relatief makkelijk te berekenen hoeveel duurder een elektrische auto zou worden als we puur naar de inkoopkosten van lithium kijken. We gebruiken hiervoor de laagste prijs die tegen het eind van 2020 werd genoteerd op ongeveer 28 euro per kilo, en de hoogste prijs die tegen begin dit jaar werd genoteerd op ongeveer 250 euro per kilo.

Volkswagen MEB-platform met accupakket in het midden van de ID.Buzz. Afbeelding: Volkswagen
Volkswagen MEB-platform met accupakket in het midden van de ID.Buzz. Afbeelding: Volkswagen

Hoeveel duurder worden elektrische auto's?

Laten we beginnen met de makkelijkste: de Tesla Model 3 Long Range, waarvan we weten dat hij ongeveer 12 kilo lithium in zijn accupakket heeft. Dat kostte eind 2020 op basis van onze schatting 336 euro. Tesla moet voor dezelfde hoeveelheid lithium inmiddels 3.000 euro neertikken, verschil van 2.664 euro.

Het is nog maar de vraag of Tesla dit prijsverschil zou doorberekenen, maar als dat het geval is, dan zou de prijs van de Tesla Model 3 Long Range stijgen naar 60.664 euro, vergeleken met de huidige adviesprijs van 57.980 euro.

Een ander populaire auto is de Volkswagen ID.3. Die heeft drie verschillende formaten accupakketten: 45 kWh, 58 kWh en 77 kWh. Dat betekent dat er 7,2 kg lithium nodig is voor de kleinste variant, 9,3 kg voor de middelste en 12,3 voor de grootste. Dat vertaalt zich naar een inkoopprijs van afgerond 202 euro, 261 euro en 344 euro ruim een jaar geleden. Nu betaalt Volkswagen daar respectievelijk 1.800 euro, 2.325 euro en 3.075 euro voor.

De auto met het grootste accupakket die nu leverbaar is, is de Mercedes EQS met meer dan 100 kWh aan batterij tussen de vier wielen. Deze heeft om precies de te zijn 107,5 kWh. Dat komt neer op 17,2 kilogram lithium. Nu bestaat de auto nog niet zo lang, dus doen we het rekensommetje even andersom. Hoeveel goedkoper was de auto geweest als hij een jaar eerder was uitgekomen?

Nu moet je minimaal 121.432 euro aan de Mercedes-Benz-dealer overhandigen, maar als je een jaar geleden was gekomen en de autofabrikant had de prijs 1-op-1 doorberekend, hoefde je 'maar' 117.614 euro te overhandigen.

Al snel duizenden euro's duurder

We kunnen zo dus nog wel even doorgaan, maar als je op autoniveau kijkt, dan is de stijgende prijs van lithium iets dat wel degelijk een impact zal hebben op de betaalbaarheid van een elektrische auto. Een EV wordt immers al snel enkele duizenden euro's duurder.

Gelukkig bestaat een accupakket voor slechts een klein deel uit het steeds duurder wordende lithium en stijgen de prijzen van de andere materialen zoals cobalt, magnesium en nikkel minder hard.

Ook wordt het recyclen van lithium uit oude accu's steeds meer en beter gedaan. Alleen is het nog maar de vraag hoeveel lithium uit die bron kost. Dit wordt door fabrikanten als Tesla en Volkswagen zelf gedaan waardoor de kosten van het proces en de hoeveelheid gewonnen materialen onbekend zijn.

*Het artikel vermeldt 63 kilogram lithiumcarbonaat, wat maar voor 18 procent uit lithium bestaat. Dit hebben we alvast doorberekend naar 12 kilo lithium.

LEES OOK: Elektrische auto’s zijn nog te vaak ‘gadgets voor rijke lui’ en dat moet anders, volgens de Europese topman van MG